Tarih: 28 / Nisan / 2024 //Sayfa hit sayısı:  16348   

Sclerotinia sclerotiorum
Yumusak (Beyaz) Çürüklük



Hastalık etmeninin genel özellikleri:
Sclerotinia sclerotiorum (Lib.) de Bary
fungal bir etmen olup, beyaz yada yumusak çürüklük olarak bilinir ve hemen hemen her yerde tarlada ve tasima esnasinda büyük kayiplara neden olabilir. Hastalik etmeni biraz serin ve nemli kosullari sever ve kayiplara daha fazla sebep olabilir. Hastalik bir bölgeye girdinmi oradan onu uzaklastirmak imkansizdir. Hastalik etmeni lusturdugu dayanikli organlari (sclerot) sayesinde uzun yillar toprakta canliligini muhafaza edebilir. Konukçularindan bazilari; Domates, Patates, Fasulye, Patlican, Havuç, Kereviz, Biber, Kabak, Elma, Karanfil gibi genis bir konukçu listesine sahiptir. Sclerotinia genusunun türleri, ya toprak kökenli ya da hava kökenli patojenler olarak fonksiyon görürler. Hastalik etmeni hastalikli dokularda bol miktarda dayanikli üreme organi olan sklerotlar üretir, eger bu scrotlar apothecium (esyeli spor üretme organi, askospor) olusturarak çimlenirlerse, infeksiyon bitkilerin toprak üstü aksamlarinda meydana gelir. Toprak hattinda ise infeksiyon ya askosporlardan ya da sklerotial infeksiyon sonucu ortaya çikmaktadir, toprak altindaki infeksiyonlar da direk olarak sklerot infeksiyonlariyla olmaktadir. Sclerotinia türlerinin yasam döngülerinin tamami, yaklasik olarak %90' i sklerot halinde bulunmaktadir. Yilin belirli zamanlarinda, fungusun genetiksel özelligine ve degisik çevre faktörelrine bagli olarak sklerotlar çimlenir ve konukçuyu direkt olarak enfekteleyen misellerini ya da apothecium organlarini meydana getirir. Miselyum ile konukçuenfeksiyonu yoprak seviyesinde ya da altinda meydana gelir. Sklerotlar ekzogenous besinlerin varliginda çimlenir ve ilk olarak cansiz organik maddeleri istila eden ve daha sonra ise canli bitki dokularini infekteyen misellerini meydana getirir. Konukçiu dokunun kütikula dokularinin enfeksiyonu mekanik bir basinç ile basarilir. Misel infeksiyonu sclerotlarin bulundugu bölgeden 2 cm kadar uzakliktaki bitkileri infekteyebilir. Eseyli üreme devresinde ise fungus hava yolu ile etrafa dagilan askosporlari üreten apothecium organini meydana getirir. Bu tür çimlenme için genellikle 10-20 °C' lik bir sicakliga gereksinim duyulur. Uygun sicaklik ve nem kosullari altinda askosporlar serbest kaldiktan sonra 3-6 saat içerisinde çimlenmektedir. Askosporlar canli olmayan konukçu dokularini çimlenir ve infekteler. Daha sonra ise gelisen miselyum bitkinin saglikli dokularini infektelemektedir. Infeksiyondan sonra bitki dokularinin içerisinde ya da üzrinde yüzeysel olarak tekrar sklerotlar olusmaktadir. Bitki dokularinin ölmesi ya da sklerotlarin bir sekilde topraga düsmesi ile bunlar toprakta haftalar hatta yillarca dinlenme sporlari olarak kalabilir. Aktif gelisme kosullari bulunca bunlar tekara çimlenir ve yeni enfeksiyonlarini meydana getirir. Olusan sklerotlar uzun yillar toprakta canliligini muhafa edebilir ve toprak nemi, pH ve toprak sicakliginin canliligi üzerinde çok fazla bir etkisi bulunmamaktadir, bunu ragmen yüksek sicaklik ve nem orani bunlarinin konukçusu bulunmadigi zamanlarda çimlenmesini tesvik ettigi için toprak yüzeyine yakin sklerotlarda parçalanma ya da ölümler söz konusu olabilir. Bir çok mikroorganizma sklerotlar üzerinde öldürücü etkiye sahip olabilir, Coniothyrium minitans ve bazi Trichoderma spp. türlerinin bunlar üzerinde mykoparazit olarak etki yaptigi bilinmektedir. Funguslardan elde dilen á-1,3 glucanase' in sklerotial dokulari parçalamakta ya da lysise etmektedir. Sclerotinia minor, Sclerotinia libertiana ve Whetzelinia sclerotiorum diger akarabasi olan funguslardir.



Hastalık Etmeninin Belirtileri (Simptomları):
Dal, yaprak ve gövde de ortaya çikan belirtiler ilk önce suda islanmis bir görünüm alir ve daha sonra dokular fungusun beyaz iplik benzeri miselleri ile kaplanir. Küçük siyah organeller (sclerot) pamukumsu miseller üzerinde olusur. Belirtinin görüldügü organlarin üst kismindaki dokular sararir, aniden solar ve daha sonradan ölür. Bir ya da bir kaç simptom bitkinin tamamini öldürebilir.





Mücadelesi
Kültürel mücadele
1. Bitkileri asiri sulamadan kaçinilmali ve havalanmasina önem verilmeli.
2. 3-4 yil ürün ratasyonu yapilmali.
3. Gereksiz azotlu gübrelemeden kaçinilmali.
4. Toprak solarizasyonu uygulanabilir.
5. Ürünler depolanacak ise iyi depolama kosullari kullanilarak zarar en alt seviyeye çekilebilir.
6. Bahçe temizligine önem verilmeli. Kimyasal mücadele
Zirai Mücadele Teknik Talimatlarina göre tavsiye edilen kimyasal ilaçlar(100 Litre su için):
Iprodine WP 50% (75 g)
Pyrocmiodine WP 50% (75 g)
Benomyl WP 50% (60 g)
PCNB TOZ 18% (10 kg/dekar)
YG
Etmenin sitematiğini görmek istiyorsanız etmenin ismini tıklayınız
Sclerotinia sclerotiorum
 

Bu sayfanın dizaynı ve tüm içeriği Cahid ÇAKIR tarafından hazırlanmıştır.
Sayfaların en iyi görüntüsü 800 X 600 ekran çözünürlüğünde IE' da görebilirsiniz
Eleştiri ve önerilerinizi bekliyoruz.
e-mail:cahidcakir@bitkisagligi.net